Nieuws
Gemeente Zaanstad en Stichting Zaanse Schans al jaren bezig om geld binnen te harken van toeristen die Zaanse Schans bezoeken
OPINIESTUK
Met begerige ogen zien zij alle toeristen naar de Zaanse Schans komen. Er komt zeer veel geld binnen middels dure parkeergelden van zowel touringcars en auto’s, maar dat alles is niet genoeg. Dat ondernemers bovendien zorgen voor veel werkgelegenheid en er veel belasting door hen wordt betaald is ook niet genoeg.
De Zaanse Schans is een openbaar woon-werkgebied, waar dus ook mensen wonen. De gemiddelde toerist verblijft er gemiddeld 1,5-2 uur, maakt wat foto’s, bezoekt wellicht een molen of museum, bezoekt wat winkeltjes en consumeert wat.
De bezoekers zijn vrijwel allemaal tevreden. Zo gaat het al decennialang en zo zal het ook in de toekomst blijven. De Zaanse Schans is geen wereldattractie zoals de Taj Mahal, al denken de gemeente en de Stichting Zaanse Schans daar anders over.
Al jaren is de gemeente samen met de Stichting Zaanse Schans bezig geweest om een zogenaamd virtueel hek om de Zaanse Schans te zetten. Vele tonnen aan juridische procedures en onderzoeken verder, is de conclusie dat er op de Zaanse Schans geen toegangentreegeld geheven mag worden omdat het openbaar gebied is. Dat is natuurlijk zuur voor de gemeente en de Stichting. Alleen via ellenlange onteigeningsprocedures en met miljoenen euro’s aan planschade in het vooruitzicht, kan van de Zaanse Schans mogelijk een openluchtmuseum gemaakt worden. Dus dat plan is volstrekt onrealistisch, temeer daar de gemeente Zaanstad niet over deze gelden beschikt!
Ook de verkoop van de zogenaamde Zaanse Schans Card, die het bezoek aan alle erfgoedpartijen moest stimuleren, is geen succes gebleken, simpelweg omdat de meeste bezoekers of geen interesse hebben, of geen tijd hebben. Ook blijkt uit allerlei cijfers dat de molens die losse kaartjes verkopen de meeste bezoekers trekken. Dit zegt ook al genoeg.
Nu heeft het College vanwege zijn eigen financiële problemen de zogenaamde Vermakelijkhedenretributie (VMR) ingevoerd in 2021, een belasting die ze overigens alleen kan heffen bij de erfgoedpartijen omdat ze toch extra gelden wil binnen harken voor het onderhoud en beheer van de Zaanse Schans.
De gemeente Zaanstad had zich rijk gerekend met de VMR-belasting, maar deze inkomsten van de erfgoedpartijen leverden bijzonder weinig op, simpelweg omdat er niet genoeg bezoekers komen bij de erfgoedpartijen op de Zaanse Schans.
Al jaren wordt door de erfgoedpartijen samen met de Stichting Zaanse Schans en de gemeente Zaanstad aan een duurzaam alternatief voor de VMR. Het eindresultaat heeft jaren op zich laten wachten, de reden hiervan dat alle erfgoedpartijen, de gemeente en de Stichting Zaanse Schans ook wel weten dat een duurzaam alternatief kansloos zal zijn. Want als de erfgoedpartijen de afgelopen decennia niet meer bezoekers hebben getrokken, komen ze de komende jaren ook niet.
De Stichting heeft nu samen met de gemeente en de erfgoedpartijen bedacht, zonder hier samen met alle andere stakeholders op de Zaanse Schans over te spreken, om op 10 juni 2024 te starten met een pilot, waarbij toegangspoorten op diverse plekken op de Zaanse Schans geplaatst zullen worden waarna alle toeristen die de Zaanse Schans willen bezoeken, gedwongen worden een ‘Zaanse Schans Card’ aan te schaffen. De Stichting claimt dat het vrijwillig blijft, maar dat is natuurlijk niet zo. De vermeende aanleiding van deze pilot, om de drukte te beheersen op de Zaanse Schans is een gotspe. De reden van deze pilot is met name geld binnen harken voor het Zaans Museum. Bovendien worden er vele mensen en hostesses ingezet gedurende de pilot die bezoekers, die wellicht aan hun aandacht zijn ontsnapt middels toegang door de poortjes, alsnog een verplichte Zaanse Schans Card aan te smeren, kortom een illegale actie.
Het gaat hier immers om openbaar gebied en de vele toeristen die de taal niet beheersen wordt een Zaanse Schans Card aangesmeerd, om zo mensen naar de musea en de molens te lokken. Wat er zal gebeuren is dat bezoekers die een kaart hebben gekocht die niet nodig is en de musea en molens niet bezoeken, zich bedrogen zullen voelen. Bovendien denken de erfgoedpartijen samen met de Stichting Zaanse Schans en de gemeente Zaanstad het miljoen, die de pilot kost (gemeenschapsgeld) terug te verdienen uit de verkoop van de Zaanse Schans Cards gedurende de duur van de pilot.
Het gedrag van toeristen is niet te veranderen, dus bezint eer ge begint en stop met die geldverslindende pilot van €1 miljoen die nergens toe zal leiden, niet voor, tijdens en ook niet na de pilot. Het invoeren van toegangskaarten in openbaar gebied mag en kan niet om eerdergenoemde redenen.
Jos Kerkhoven, raadslid Democratisch Zaanstad