In het Noordhollands Dagblad van 10 februari stond geschreven dat per komend schooljaar, wanneer 2 uur gymnastiek verplicht wordt en dat er in Zaanstad onvoldoende gymzalen zouden zijn. Wij hebben hier vragen over gesteld (en antwoord gekregen) die wij graag met u delen:

Vraag 1

Klopt het dat er in Zaanstad onvoldoende gymlokalen zijn om aan de verplichting van 2 uur gym te voldoen voor het basisonderwijs?

Wij kregen hierop het volgende antwoord:

Nee, het klopt niet dat er in Zaanstad onvoldoende gymzalen zijn. De verplichting om 2 uur lichamelijk onderwijs te geven, zoals genoemd in de pers, betekent geen verruiming van het gymonderwijs. Er zijn dus ook geen extra gymzalen nodig.

Technische uitleg

Het misverstand komt voort uit een onduidelijkheid in een wijziging van onderwijswetgeving. In de onderwijswetten wordt normaal gesproken over een lesuur (= 45 minuten in basisonderwijs) of een klokuur (= 60 minuten). De wetswijziging spreekt zonder verdere toelichting over een uur. Niet uit de wet en niet uit de toelichting van de gewijzigde wet blijkt of met een uur, een lesuur (dus 45 minuten) of een klokuur (dus 60 minuten) is bedoeld. Als een klokuur is bedoeld zou het minimale aantal uren bewegingsonderwijs waarvoor gemeenten ruimten moeten aanbieden van 90 (voor wetswijziging) naar 120 minuten (na wetswijziging) gaan. Dat zou inhouden betekent dat gemeenten snel gymzalen moeten gaan bijbouwen om onderdak te kunnen bieden aan de extra gymbehoefte.

Op vragen naar de uitleg verklaart het

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

Zowel departement, als politiek als gemeenten als sectoren als De Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO) etc zijn het er allemaal over eens dat er sprake is van 2x een lesuur = minimaal twee keer 45 minuten per week bewegingsonderwijs. Punt in kwestie is dat de wet aangepast moet worden omdat er nu op z’n minst juridisch gezien sprake kán zijn van twee klokuren van 60 minuten omdat niet duidelijk is gesteld dat het om lesuren gaat en niet om klokuren. Dat betekent dat er een traject voor wijziging van minimaal een jaar gaat lopen en dat ondertussen de boodschap is: ga zorgen dat er twee lesuren van 45 minuten gegeven kunnen worden. De inspectie is ook op de hoogte en zal niet wijzen op 2x 60 minuten.

Vraag 2

En nu? Onze vervolgvraag was: Zo ja, wat voor plannen heeft de gemeente om dit probleem om te lossen en wat is hier de status van?

Met als antwoord:

Bij het uitwerken van bovenstaande wijzigingswet is dus eenvoudigweg een fout gemaakt, waardoor de formulering van de hoeveelheid bewegingsonderwijs voor zowel het basisonderwijs als het (voortgezet) speciaal onderwijs verkeerd is gedefinieerd. Dat wordt nu hersteld. Gemeenten hoeven niet aan de slag met het bijbouwen van gymzalen.

Inmiddels is wel een onderzoek uitgezet en zijn de consequentie inzichtelijk wat het betekent om de gymcapaciteit uit te bereiden naar 2 klokuren – 120 minuten bewegingsonderwijs. Daarvoor is het in Zaanstad nodig om minimaal acht gymzalen (investering per zaal is ca. 1,7 milj.) toe te voegen aan de huidige capaciteit. Deze uitbreiding lijkt niet realistisch en valt buiten de wettelijke zorgplicht van de gemeente. Daarom is het advies om vast te houden aan het wetgevende kader, te weten 1,5 klokuur – 2 lesuur – 90 minuten bewegingsonderwijs faciliteren in een gymzaal, maar wel in gesprek met het primair onderwijs op zoek te gaan naar alternatieven die er voor zorgen dat de kinderen op de Zaanse scholen voldoende kwalitatieve beweegmomenten hebben. Zoals eergenoemd het benutten van de omgevingen van de scholen.

Oftewel: als 2 uren lichamelijk onderwijs inhoudt 2 lessen van 45 minuten is er geen probleem. Wordt het 2 klokuren, dan hebben we een uitdaging! Wat Democratisch Zaanstad betreft: wij denken graag mee met alternatieven voor lichamelijke opvoeding in een gymzaal, zoals bijvoorbeeld schoolzwemmen!

Al eerder hebben wij onze zorgen geuit over de stijgende energiekosten voor verenigingen en gepleit voor een beperking voor de tariefsverhoging in 2023. Hiervoor hebben wij twee moties ingediend en met succes!

Noodfonds voor sport

In het Zaans beraad van 29 september jl. maakte wethoudster Onclin bekend dat het college n.a.v. veel vragen en onze moties voor 2022 en 2023, 1 miljoen euro ter beschikking gaat stellen (in totaal 2 miljoen) voor kwetsbare inwoners, maatschappelijke, culturele en sportinstellingen en kleine ondernemers. Hiermee wil het college de periode overbruggen tot de ondersteuning van het rijk over de brug komt, precies zoals wij voor ogen hadden in onze motie. Wij zijn dan ook blij en dankbaar dat het college het initiatief heeft opgepakt. Omdat de bedragen naar verwachting niet afdoende zullen zijn, gaat het college in gesprek met de rijksoverheid voor meer gelden.

Tarieven sportverenigingen stijgen beperkt in 2023

Later in de vergadering gaf wethouder Slegers antwoord op onze vraag, conform de ingediende motie, om de tarieven voor de sportverenigingen met maximaal 2,5% te laten verhogen, inclusief de huurders van het sportbedrijf. Ook hier is gehoor aan gegeven en de tarieven zullen met 2,3% stijgen. Om het financiële gat te compenseren die dit veroorzaakt, stijgen andere tarieven van het sportbedrijf wel, maar niet exorbitant.

Conclusie

Met het uitvoeren van hetgeen de moties voor ogen had, zal sport toegankelijk blijven voor al onze mede inwoners en is er vangnet voor verenigingen in nood. Dat is, naar onze bescheiden mening, een lichtpuntje in deze donkere tijd!

Ongeveer de helft van de sportverenigingen moet een hogere contributie gaan vragen door gestegen energielasten. Vooral de verenigingen met variabele energiecontracten worden keihard geraakt.

Dit blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut. Dit instituut draagt bij aan een goed onderbouwd beleid. Dat beleid is gericht op de bevordering van sport, sportief bewegen en versterking van de sportsector. Gesubsidieerd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), werft het instituut middelen voor verdiepend onderzoek bij organisaties als:

• Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO),
• Nederlandse Organisatie voor Gezondheidsonderzoek en Zorginnovatie (ZonMw)
• de Europese Unie (EU)

en voert onderzoek in opdracht uit voor overheden, sportorganisaties en bedrijven.

Energieprijzen bedreiging voor voortbestaan sportondernemers

• Voor ruim een derde (36%) van de sportaanbieders vormt de ontwikkeling van de energielasten een (zeer) groot punt van zorg.
• De helft met zeer grote zorgen over de energielasten, geeft aan dat deze ontwikkeling het voortbestaan van de organisatie bedreigt.

Risico’s

Het risico dreigt dat sport niet voor alle inwoners meer toegankelijk wordt. Dit ontstaat als de financiële positie van verenigingen (verder) onder druk komt te staan en energiekosten moeten worden doorberekend.

Tijdig ingrijpen? Reken maar!

Wij hebben om die reden schriftelijke vragen gesteld aan de gemeente:

• Of de gemeente wil inventariseren welke verenigingen (verder) in de problemen komen?
• De gemeente verenigingen financieel kan ondersteunen?
• De gemeente wil helpen bij het verduurzamen van accommodaties?
  Bijvoorbeeld door:
  • Het gebruiken van de Verordening Stimuleringslening Duurzaamheid Zaanstad
    maar ook;
  • Door initiatieven als Sport NL Groen

In Nederland is veel te verbeteren qua sportbeleid. Zeker in deze tijd is het van vitaal belang dat onze huidige verenigingen overeind blijven staan. Waar nodig moeten verenigingen gesteund en gekoesterd worden om het welzijn van onze inwoners met de sport te beschermen.

Als wij antwoorden hebben op onze vragen zullen wij die hier met u delen!

UPDATE 18-9-2022

Na twee maanden zijn de antwoorden binnen op de gestelde vragen, deze zijn als volgt:

1. Is bij de gemeente bekend welke sportverenigingen hun contributie extra moeten verhogen als gevolg van de gestegen energiekosten?

De gemeente inventariseert momenteel bij welke verenigingen er sprake is van reeds gestegen energiekosten, en welke maatregelen zij (zullen) treffen door bijvoorbeeld de contributie te verhogen.

Via Sport NL Groen kunnen accommodaties verder verduurzamen en op deze manier geld besparen.

2. Is dit initiatief bekend bij de gemeente? Zo ja, is dit initiatief gedeeld met de verenigingen? Indien dit niet is gebeurd, zou u dit alsnog willen doen?

Ja, dit is bekend bij de gemeente en ook gedeeld met de verenigingen.

3. Kan er inzicht gegeven worden welke accommodaties al zijn aangesloten bij dit initiatief en/of soortgelijke initiatieven?

Ja, dit inzicht is aanwezig.

Via de Verordening Stimuleringslening Duurzaamheid Zaanstad kunnen rechtspersonen een Stimuleringslening Duurzaamheid aanvragen bij Zaanstad om duurzaamheidsinitiatieven te financieren.

4. Is het mogelijk deze regeling (extra) onder de aandacht te brengen bij de sportverenigingen?

Dat kan zeker, in de tweewekelijkse nieuwsbrieven aan de verenigingen is de vaste rubriek Duurzaamheid opgenomen, en we zullen hierin nogmaals de Stimuleringslening onder de aandacht brengen.

Daarnaast zijn er diverse landelijke subsidieregeling waar verenigingen gebruik van kunnen maken.

5. Is het mogelijk dat de gemeente verenigingen van deze regelingen op de hoogte brengt en indien nodig helpt van deze regelingen gebruik te maken?

Ja, nav de inventarisatie (zie vraag 1) biedt de gemeente in samenwerking met het Sportbedrijf de verenigingen gerichte ondersteuning. Dit bestaat uit maatwerk per vereniging maar ook het aanjagen van gezamenlijke inkoop.

De mogelijkheid bestaat dat verenigingen de tarieven dermate moeten verhogen dat de toegankelijkheid tot sport en de financiële positie van sportverenigingen in gevaar komt.

6. Heeft de gemeente mogelijkheden deze verenigingen financieel te ondersteunen dat dit scenario kan worden voorkomen?

Hierin volgt de gemeente het advies van de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) om met elkaar in gesprek te blijven over wat we in gezamenlijkheid kunnen doen. Momenteel zetten we in om verenigingen te ondersteunen om waar mogelijk de (energie)lasten te verlagen en de inkomsten te laten toenemen door nieuwe verbindingen te leggen en multifunctioneel gebruik van de accommodaties te faciliteren. We weten dat de energiecrisis tot grote maatschappelijke problemen gaat leiden, ook binnen de sport. Maar de grootte van deze impact is momenteel nog niet bekend. Zoals het er nu naar uitziet heeft de gemeente onvoldoende middelen om dit financieel op te vangen, hiervoor wordt ook gekeken naar het Rijk.

De VSG geeft aan dat zij verwachten dat de komende weken wel enige duidelijkheid van de minister komt, onder andere middels een brief aan de Tweede Kamer of het Rijk. Welke richting dat echter op zal gaan valt met geen enkele zekerheid te zeggen.