Gisteren heeft de raad van Zaanstad, met ruime meerderheid en met steun van de partijen PvdA GroenLinks Zaanstad Partij voor Ouderen en Veiligheid ROSA Zaanstad CDA Partij voor de Dieren Zaanstad Socialistische Partij en VVD Zaanstad het aangeboden referendumverzoek met ruim 2400(!) van de benodigde 500 handtekeningen naast zich neergelegd. Daarmee is de mond van de Zaankanters gesnoerd, ze zijn monddood gemaakt. En dat terwijl er bijna 5(!) keer zoveel handtekeningen waren dan nodig, binnen 1 week! Een referendum doet er blijkbaar niet meer toe, je kunt als burger dus wel iets willen, maar als het de raad niet zint of de kans wel érg groot is dat de benodigde handtekeningen in de tweede fase (ongeveer 5.500) worden gehaald, dan wordt het wel érg eng dat de burger haar stem wil laten spreken en verstomd de roep wel als je het verzoek naast je neerlegt. Minachting naar de burger en afbreken van de democratie: de dictatuur is compleet in de ‘Doema aan de Zaan’. Ik ben benieuwd naar de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar.

Speciale ‘dankbetuiging’ aan Hans Kuijper van ROSA Zaanstad en Natascha Stroo GroenLinks Zaanstad: initiators van dit amendement wat het negeren van dit referendum mogelijk heeft gemaakt. Maar tevens voor het volledig zwart maken, leugens verspreiden en zware aantijgingen doen aan het adres van de ondernemers op de Zaanse Schans. Framing is bij de zelfbenoemde ‘erfgoedpartijen’ al aan de orde van de dag, maar wordt blijkbaar in de raadszaal ook niet geschuwd. Ik kan dus concluderen: er wordt glashard gelogen in de raadszaal. En dat door de mensen waarvan ons lot dagelijks in hun handen ligt. Die zouden moeten handelen in het algemeen belang, voor alle partijen. Die praten over samenwerking, maar de uitgestoken hand beantwoorden met een gebalde vuist… een complete farce, het moét en zal worden doorgedramd!

Doordat het referendumverzoek werd genegeerd kon er gestemd worden over de toekomst van de Zaanse Schans. Ook dit werd ruimschoots aangenomen: het einde van de Zaanse Schans…
Ondanks dat dit slechte, ononderbouwde en dictatoriale plan is aangenomen, blijf ik hoop houden op een goede afloop. Hoe? Geen idee, want men gunt elkaar het licht in de ogen niet meer. Ondanks dat we veel handreikingen hebben gedaan, krijgen we telkens een gebalde vuist terug. De vuist zullen we in ieder geval, zoals altijd, beantwoorden met wederom een warme, hartelijke handreiking.

Wij geven nooit op! De Zaanse Schans is van ons allemaal en dat zal ook altijd zo blijven.

Justin Kooijman, Managing Director bij Klompemakerij ‘ De Zaanse Schans’

Laat dit veld leeg

Het laatste nieuws, op jouw manier!

Met plezier brengen we je op de hoogte van spraakmakend nieuws. Beheer zelf je abonnement, kies wat voor jou het beste werkt

Gratis en geen gedoe. Beheer zelf je abonnement, kies wat voor jou het beste werkt. Jij bepaalt We sturen geen spam. Lees ons privacybeleid voor meer informatie.

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Als raadslid van Democratisch Zaanstad maak ik me ernstig zorgen over de toekomst van de Zaanse Schans. Dit unieke stukje Nederland, waar geschiedenis en ondernemerschap al eeuwenlang hand in hand gaan, dreigt haar ziel te verliezen door overhaaste besluitvorming. De plannen voor een betaalde entree en een fysieke afsluiting worden doorgedrukt zonder
gedegen onderzoek en zonder de stem van ondernemers serieus te nemen. Ik kan niet anders dan mijn stem verheffen tegen deze gang van zaken.

Een levend erfgoed, geen openluchtmuseum
De Zaanse Schans is geen attractie in handen van een stichting, maar een bruisende woon-werkbuurt waar ambacht en erfgoed samenkomen. Wat mij het meest stoort in de huidige discussie is dat de ondernemers die de Schans dagelijks levend houden, worden weggezet als ‘free riders’. Niets is minder waar. Bedrijven als de Klompenmakerij, die al sinds 1974 actief is, de UNESCO-erkende Tinkoepel Tinnegieterij en de Kaasboerderij van Henri Willig zijn de hoeders van ons erfgoed. Zij demonstreren ambachten, onderhouden historische panden en zorgen voor werkgelegenheid. Zonder hen zou de Schans verworden tot een zielloos decor.

Toch worden deze ondernemers nauwelijks gehoord in het huidige proces. Er is geen sprake van echte inspraak, terwijl zij de gevolgen van de voorgestelde maatregelen het sterkst zullen voelen. Een ticketprijs van €17,50 zal niet alleen toeristen afschrikken, maar vooral lokale bezoekers weren. Dit treft horeca en winkels die afhankelijk zijn van spontaan bezoek.

Wat mij bovendien zorgen baart, is de angstcultuur die ik waarneem. Huurders van de Stichting Zaanse Schans durven niet openlijk kritiek te leveren uit vrees voor repercussies. Dit hoort niet thuis in een democratisch proces.

Een rammelend plan zonder juridische basis
Als raadslid heb ik de plicht om kritisch te kijken naar de plannen die voorliggen. Wat ik zie, stemt mij niet hoopvol. Het plan rekent op 1,8 miljoen betalende bezoekers, terwijl een proef slechts 125.000 tickets opleverde. Dit is geen solide basis voor zo’n ingrijpende verandering.

Wat mij nog meer verontrust, is het gebrek aan juridische onderbouwing. We staan op het punt een besluit te nemen zonder dat er een gedegen juridisch advies ligt bij het raadsvoorstel. De ondernemers hebben via advocatenkantoor Stibbe een rapport laten opstellen dat serieuze juridische bezwaren opwerpt tegen het afsluiten van een woon-werkgebied – iets wat uniek zou zijn in Nederland. De erfgoedpartijen hebben hierop gereageerd met een rapport van Kennedy en Van der Laan, maar de raad heeft geen onafhankelijk juridisch advies ontvangen dat deze tegenstrijdige rapporten beoordeelt. We tasten in het duister over de juridische houdbaarheid van de plannen.

Daarnaast ontbreekt een degelijke financiële onderbouwing. De Stichting Zaanse Schans en Vereniging De Zaansche Molen hebben samen €15 miljoen in kas – in theorie genoeg voor onderhoud, maar het geld verdwijnt in overhead en projecten. Neem het Zaans Museum: gesubsidieerd met €2 miljoen per jaar, maar slechts 93.000 bezoekers. Toch eist het nu €10,6 miljoen voor een verbouwing. Is dit verantwoord beheer? Als raadslid kan ik deze vraag niet beantwoorden zonder een transparante financiële analyse, die tot op heden ontbreekt.

Haastige spoed is zelden goed – zeker niet voor democratie
Wat mij het meest tegen de borst stuit, is de onverantwoorde haast waarmee dit besluit wordt doorgedrukt. De gemeenteraad wil binnen twee dagen een besluit nemen over een kwestie die de toekomst van ons cultureel erfgoed voor decennia zal bepalen. Er liggen 29 stukken, 30 inspraakreacties en talloze alternatieve voorstellen. Als raadslid krijg ik nauwelijks tijd om deze te bestuderen, laat staan om ze grondig te analyseren.

Deze haast heeft niets meer met democratie te maken. Blijkbaar vindt een meerderheid het prima om in een kort tijdsbestek een belangrijk besluit door te drukken. Ik vraag me af of deze haast wordt ingegeven door de angst voor een referendum. Als 500 Zaankanters steun betuigen, kan de besluitvorming worden gepauzeerd. In plaats van burgers te omarmen, lijkt de raad hen voor te willen zijn.

Een beter alternatief: samenwerken, niet uitsluiten
De ondernemers hebben een realistisch alternatief plan gepresenteerd dat meer aandacht verdient. Hun voorstel omvat regulering zonder hek, met betere parkeerfaciliteiten, crowd control en vrijwillige bijdragen. Ze willen best meebetalen aan erfgoedbehoud, maar eisen wel inspraak. Bovendien willen ze de toegankelijkheid behouden voor scholen, lokale bezoekers en ambachtelijke diensten.

Waarom wordt dit plan genegeerd? Waarom krijgen we als raad niet de tijd om dit alternatief serieus te overwegen? Het lijkt erop dat er belangen spelen die belangrijker worden geacht dan een zorgvuldig democratisch proces.

De Schans is van iedereen – houd haar open
Als raadslid van Democratisch Zaanstad pleit ik voor een pas op de plaats. De Zaanse Schans is geen pretpark, maar een levend erfgoed. Haar kracht ligt in de combinatie van historie, ondernemerschap en gastvrijheid. Een hek verandert haar in een museumstuk – en dat zou een verraad zijn aan haar geschiedenis.

Ik roep mijn collega-raadsleden op om:
1. Meer tijd te nemen voor een zorgvuldig debat.
2. Te zorgen voor een onafhankelijk juridisch advies dat de tegenstrijdige rapporten beoordeelt.
3. Een transparante financiële analyse te eisen.
4 Te luisteren naar ondernemers, in plaats van hun expertise te negeren.
5. Te kiezen voor samenwerking, niet voor uitsluiting.

Laten we de Zaanse Schans niet doodregelen, maar laten bruisen zoals ze altijd heeft gedaan: open, vrij en vol leven. Als volksvertegenwoordiger is het mijn plicht om op te komen voor een zorgvuldig proces waarin alle stemmen worden gehoord. De huidige gang van zaken doet daar geen recht aan. Wij zullen als fractie daarom tegen het huidige voorstel
stemmen en pleiten voor een heroverweging waarbij we de tijd nemen die dit belangrijke onderwerp verdient.

Jos Kerkhoven Raadslid Democratisch Zaanstad

WAT IS ER AAN DE HAND OP DE ZAANSE SCHANS?

De gemeente wil in 2026 de Zaanse Schans volledig gaan afsluiten om entree te kunnen heffen voor een gebied waar mensen wonen en werken en wij Zaankanters dreigen daarmee onze unieke achtertuin te verliezen. In deze toekomstplannen is er geen plek meer voor een ‘rondje Schans’, maar ook niet voor bewoners, traditionele ambachten en familiebedrijven.

Wij als bewoners, ondernemers, werknemers en vrijwilligers van de Zaanstreek die allemaal verbonden zijn met de Zaanse Schans hebben het initiatief genomen om een referendumverzoek uit te schrijven. Er zijn momenteel veel discussies, maar als het erop aankomt dan zijn we er voor elkaar als Zaankanters. Dit is zo’n moment! De Zaanse Schans is van ons allemaal en samen zijn wij de Zaanse Schans. De Zaanse Schans moet onze vrij toegankelijke achtertuin blijven. Een unieke stukje Zaanstad van en voor de Zaankanter!

Momenteel wordt er gesteld dat Zaankanters gratis toegang kunnen blijven houden tot een afgesloten Zaanse Schans. Echter, juridisch gezien blijkt dit erg moeilijk, zo niet onmogelijk te zijn. Daarom komen wij in verzet tegen dit raadsvoorstel! Wij willen de Zaanse Schans openhouden voor iedereen!

Behoud het openbare karakter van de Zaanse Schans en zorg dat niet de macht, maar de menselijke maat en samenwerking centraal staat. Zonder megalomane plannen, €75+ miljoen (!) aan investeringen vanuit de gemeente en het uitsluiten van ons Zaankanters in deze besluitvorming.

TEKEN DAAROM HET REFERENDUMVERZOEK

LET OP: hiervoor moet je stemgerechtigde Zaankanter zijn!

TEKEN HIER HET REFERENDUM VERZOEK

DEMONSTRATIE

DINSDAGAVOND 13 MEI 18:00 UUR

Wij organiseren een demonstratie voor de ingang van het stadhuis op dinsdagavond 13 mei van 18:00 tot 19:00 uur. U bent van harte welkom om zich aan te sluiten.

Als we 500 handtekeningen hebben verzameld, zullen wij het referendumverzoek gaan aanbieden aan de Raad van Zaanstad. Mochten zij akkoord gaan met het referendumverzoek en dit inwilligen, dan dienen we in een volgende stap +/- 4.000 handtekeningen op te halen. Daarna zal deze nogmaals worden aangeboden aan de Raad van Zaanstad.

Wij hopen van harte dat de Raad van Zaanstad dit referendumverzoek zal honoreren en dat de Zaankanters het raadsvoorstel in de huidige vorm zullen wegstemmen. Er zijn veel betere, makkelijkere en vooral goedkopere oplossingen te bedenken die we gezamenlijk als Zaankanters kunnen uitvoeren. Samen bouwen we aan een mooie Zaanstreek voor de toekomst!

Mocht u liever een geprint formulier willen ondertekenen, dan kunt u terecht bij de balie van het gemeentehuis Zaanstad.

DE ZAANSE SCHANS IS VAN ONS ALLEMAAL!

Bedankt voor uw steun!