Algemene beschouwingen zijn vergaderingen van de gemeenteraad die worden gehouden om te discussiëren over de plannen die de gemeente voor de komende periode heeft gepresenteerd. De Algemene financiële beschouwingen (AFB) zijn een belangrijk onderdeel van de begrotingsbehandeling. Onze algemene beschouwingen uitgesproken door Fractievoorzitter Juliëtte Rot:

Voorzitter,

Voor ons ligt een niet-sluitende begroting 2024-2027, een unicum in negatieve zin en het verbaast ons dat een VVD-wethouder dit voorstel verdedigbaar acht. Bij de Kadernota hebben wij al aangegeven moeite te hebben met het vooruitzicht van een niet-sluitende begroting, maar wij hebben extra moeite met het feit dat dit ook nog eens een bewuste keuze is van het college. In dat geval hadden wij op z’n minst twee scenario’s verwacht om uit te kunnen kiezen als scenario’s, waarvan één een wel sluitende begroting zou zijn geweest.

Verweet Democratisch Zaanstad uw college bij de Kadernota dat zij geen keuzes durfde te maken ten aanzien van maatregelen om Zaanstad structureel financieel gezond te krijgen, dan voegen wij er bij deze aan toe dat wij van mening zijn dat uw college niet in control is. U verschuilt zich achter decentralisaties die vergezeld zijn van te weinig financiële middelen, achter andere gemeenten die ook de begroting niet rond krijgen. Daarbij vergeet u te melden dat deze gemeenten vaak een serieus weerstandsvermogen dan wel grondposities hebben en beweert uw college dat u enkel kunt kiezen tussen een niet-sluitende begroting of de belastingen verhogen.

Den Haag moet onze financiële problemen oplossen, zegt u. Onze inwoners en ondernemers mogen volgens Democratisch Zaanstad vertrouwen op een lokaal bestuur dat in staat is om ook de leiding te nemen als dat moeilijk is en niet vervalt in een afwachtende houding als het gaat om de uitkomst van de lobby naar Den Haag of het afwentelen van de rekening op de gemeenschap door de belastingen te verhogen.

Deze voorbeelden hebben bij ons geleid tot de waarneming dat u geen echte keuzes durft te maken, zeker waar het gaat om het snijden in de eigen gemeentelijke ambities en daardoor niet in control bent.

Democratisch Zaanstad is van mening dat de gemeente op dit moment juist wel zou moeten snijden in de eigen ambities en niet de rekening moet presenteren aan de stad. Beter nu serieuze maatregelen nemen om de financiële positie te verbeteren, waar wij zelf over gaan, dan straks onder verscherpt toezicht geplaatst te worden en gedwongen te worden. Want het blijft niet goed gaan. Bovendien heeft nu snijden in de ambities als voordeel dat indien er toch geld vanuit het Rijk beschikbaar wordt gesteld, meteen ook serieuze investeringen gedaan kunnen worden, zoals het terugdringen van de wachttijden in het sociaal domein.

In het jaar 2006 moest Zaanstad €62 miljoen bezuinigen, in 2013, €68 miljoen en met succes. Deze gemeente heeft sinds haar samenvoeging tot Zaanstad, altijd financiële problemen gekend, op enkele korte periodes na. Dan moet de opgave die hier aan de orde is ook ruimschoots te volbrengen zijn, als uw college deze doelstelling ook daadwerkelijk heeft. Democratisch Zaanstad zou graag het tomeloze ambitieniveau van dit college op het gebied van bijvoorbeeld bouwprojecten, juist willen zien daar waar het gaat om het op orde brengen van het gemeentelijk huishoudboekje. Niet meer lenen, maar minder uitgeven.

Als voorbeelden noemen wij:

– Zaken die niet behoren tot de kerntaken van een lokale overheid, niet meer doen. Zoals bijvoorbeeld financieel participeren in een commercieel bedrijf als Textiles 2 Textiles en projectontwikkelaartje spelen middels de aankoop van de IKEA-kavel. Dat laatste niet doen had een aanzienlijke bedrage kunnen leveren aan het dichten van het gat in de meerjarenbegroting en daarbij invulling gegeven aan de ‘denklijn’ om geen, op voorhand, niet-sluitende businesscases meer aan te gaan, waar wij helemaal achter staan;

– Feesten en partijen als 50 jaar Zaanstad en Roze Zaterdag, in verhouding tot de totale begroting, relatief beperkte bedragen maar samen toch goed voor bijna €1,7 miljoen kunnen wat ons betreft ook met een kleiner budget doorgang vinden. Wellicht is het ook verstandig om niet meer in te schrijven op projecten die georganiseerd moeten worden, terwijl de gemeente feitelijk de financiële middelen niet heeft. Of vindt de gemeente het goed dat iemand in de bijstand geld uit blijft geven wat er niet is?

Democratisch Zaanstad denkt graag mee over de mogelijkheden die er zijn om te bezuinigen. In onze ogen getuigt dit van realiteitszin, het besef dat niet alleen onze inwoners en ondernemers moeite kunnen hebben met het hoofd boven water te houden in financiële zin, maar ook de lokale overheid en dat zij zichzelf daarbij niet spaart als het gaat om het maken van moeilijke keuzes.

zie ook:

Begroting bevat volgens Rekenkamer aantal valkuilen.
Goede raad voor raadsleden: vraag hierover door.

Rekenkamer benieuwd naar gebruik algoritmen in Zaanstad
Gemeente heeft er geen geregistreerd en laat er ook niet veel over los.

Democratisch Zaanstad stelt de volgende technische vragen n.a.v. brief van de Rekenkamer Zaanstad met als titel ‘Monitor informatie Zaanse financiën – observaties bij Begroting 2024 tav gemeenteraad’.

Laat dit veld leeg

We hebben allemaal een beetje het laatste nieuws in ons...

Met plezier brengen we je op de hoogte van spraakmakend laatste nieuws.

Voornaam *

Achternaam *

E-mailadres *

Gratis en geen gedoe. Beheer zelf je abonnement, kies wat voor jou het beste werkt. Jij bepaalt We sturen geen spam. Lees ons privacybeleid voor meer informatie.

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

De gemeenten zouden jeugdzorg goedkoper en beter regelen. Het tegenovergestelde is gebeurd. Wat ging er mis?

Gemeenten hebben een aandeel in de stijgende jeugdzorgkosten.

Dat bleek eens te meer in Beintema’s provincie Friesland, waar de stuurgroep Taskforce Jeugd in de tweede helft van 2018 adviesbureau KPMG de opdracht gaf de oorzaken van de enorme kostenstijging te onderzoeken. KPMG concludeerde in het eindrapport dat de Friese gemeenten, vooral dankzij te hoge tarieven, 8,5 miljoen euro te veel hadden betaald aan zorgaanbieders. Inmiddels is daar 4,5 miljoen van terug. ‘Slechts 4,5 miljoen,’ constateert Beintema. ‘De rest is allemaal over de balk gesmeten.’

Niet alleen Follow the Money had vragen over de jeugdzorg: hoe kan er zoveel meer geld naar jeugdzorg gaan, terwijl wachtlijsten groeien, instellingen de deuren sluiten en ouders met hun kinderen van kastje naar muur worden gestuurd?

Miljardenschip in de mist

Follow the Money verzamelde data bij gemeenten en stelde zelf meerjarige financiële analyses samen van 1472 jeugdzorgaanbieders. Deze databank stelden we beschikbaar aan negentien journalisten van elf redacties. Samen zochten we in drie reeksen publicaties uit wat deze cijfers zeggen over de rol van geld in het jeugdzorgstelsel. Deze artikelen staan verzameld bij FTM op Jeugdzorg in het Rood.

Wat ontzettend opviel, is in hoeveel bochten gemeenten zich wringen om maar niet te verantwoorden waarom zij hun administratie niet of slecht op orde hebben. Want hoe kunnen raadsleden zonder informatie hun controlerende taak uitvoeren? Zo blijft jeugdzorg een stuurloos miljardenschip in de mist.

Prijsopgave

Het Noordhollandse Zaanstad stelde in de zomer van 2020 cliëntenstops in bij 13 van de 36 jeugdzorginstellingen, in een poging de kosten in te dammen. In dat jaar had Zaanstad al ruim 34 miljoen euro meer uitgegeven aan jeugdzorg dan de gemeente had begroot. De Rekenkamer Metropool Amsterdam onderzocht op verzoek van de gemeenteraad de oorzaken. Conclusie:

Des te meer reden om aan het onderzoek van Follow the Money mee te doen, dacht Juliëtte Esmée Rot, fractievoorzitter van Democratisch Zaanstad. Nadat een agenda-initiatief en een motie waarin Rot verzocht om deelname aan het onderzoek zonder resultaat bleven, vroeg ze haar college in april 2021 wanneer het over de brug zou komen met de beloofde medewerking. Wat ze kreeg, was een prijsopgave: het zou de gemeente Zaanstad 48.620 euro kosten om aan ons verzoek te voldoen.

Externe inhuur was nodig om data uit de systemen compatibel te maken, de gemeente moest aanvullende vragen uitzetten bij de aanbieders en gecertificeerde instellingen, en ook het ambtenarenapparaat zou een grote inspanning moeten verrichten. Dat betekende keuzes maken, en die medaille viel niet de kant van Follow the Money op. Want: ‘We kunnen niet stoppen met de lopende trajecten zoals de inkoop specialistische hulp, ontwikkeling Stichting Jeugdteam en de aanbevelingen vanuit het Rekenkameronderzoek,’ aldus het Zaans college. ‘Daarnaast is er
momenteel geen geld beschikbaar om dergelijke externe inhuur te plegen.’

Gevolg: Rot en haar collega-raadsleden hebben nog altijd geen actueel overzicht. ‘In Zaanstad is het credo: eerst zorg verlenen, dan kijken naar de kosten. Duidelijkheid over waarom de kosten aan jeugdzorg stijgen, terwijl het aantal aanvragen daalt, is er daarmee niet. Op dit moment zou ik echt niet weten waar al dat geld aan opgaat.’

Rot zoekt de oorzaak in de Zaanse ‘wet van de schuivende panelen’: ‘In deze gemeente dicht men het ene gat met het andere. Zo van: dit jaar hebben we deze kosten niet, dus gebruiken we het geld ergens anders voor. Mijn vermoeden is dat jeugdzorg zo over verschillende posten verdeeld is.’

Vandaar dat Rot namens Democratisch Zaanstad gewoon doorvraagt. Ze kreeg van de wethouder al meermaals een tik op de vingers. ‘Ze belde over een ander onderwerp dan jeugdzorg met de mededeling: hoeveel vragen kun je stellen? Of ik krijg het verwijt dat raadsleden te veel detailvragen stellen en meer op hoofdlijnen moeten zitten. Maar als ik het niet begrijp, vraag ik door.’

Rot heeft haar eigen college zelfs al via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) tot antwoorden proberen te dwingen, op een ander onderwerp dan jeugdzorg, maar toch. ‘Tot aan de rechtbank aan toe. Dat is hier blijkbaar nodig.’

Volg hier het Follow the Money dossier Jeugdzorg in het rood:
https://www.ftm.nl/dossier/jeugdzorg-in-het-rood

De afgelopen 19 jaar heeft Democratisch Zaanstad zaken naar voren gebracht, waarvan wij zagen dat die speelden en van belang waren in onze gemeente. Volgend jaar vieren wij ons jubileum! Lees verder….