DZ faliekant tegen raadsvoorstel Zaanse Schans

Dit voorstel is wat Democratisch Zaanstad betreft niet wenselijk, niet uitvoerbaar en juridisch onhoudbaar in de huidige vorm…

Het huidige raadsvoorstel m.b.t. de Zaanse Schans omhelst vele suggesties en plannen om de leefbaarheid van zowel de Schans, de verkeersveiligheid van de omgeving en de druk op het gebied van toerisme te verbeteren. Ook wij als Democratisch Zaanstad zien de uitdagingen en hebben dit dossier hoog op de agenda staan. Dat gezegd hebbende zullen wij niet akkoord gaan met het raadsvoorstel zoals die nu voor ons ligt. De belangrijkste beweegredenen waardoor wij tot dit besluit gekomen zijn zetten wij voor u kort uiteen.

Niet wenselijk

De Zaanse Schans is meer dan alleen een toeristische trekpleister, het is een gebied waar mensen wonen, werken en leven. Een prachtig deel van Zaanstad waar veel van haar inwoners ook regelmatig te vinden zijn voor een hapje, een drankje of een wandeling in de frisse buitenlucht. Het is juist dit open karakter wat behouden moet blijven. Het voorstel om Zaankanters gratis toegang te geven speelt voor ons geen rol. Dit voorstel zal juridisch onmogelijk blijken maar belangrijker nog richting de bewoners van de Zaanse Schans, wij vinden het zeer onwenselijk dat men op dagelijkse basis een pas of enige andere vorm van legitimatie moeten tonen om bij hun huis te komen na het werk.

Niet uitvoerbaar

Alles binnen het plan is erop gericht alle seinen op groen te hebben op 1 april 2026 (start toeristisch seizoen). Dat betekent dat de besluitvorming rond moet zijn en er geen juridische bezwaarprocedures gestart zijn (hierover later meer). Zelfs als dit slaagt komt de volgende kwestie in beeld namelijk de daadwerkelijke afsluiting van het gebied, het “hek om de Zaanse Schans”. Het betreft hier geen letterlijk hek maar onduidelijk is hoe deze afsluiting er dan wel uit komt te zien. De ruimtelijke planning voor de daadwerkelijke afzetting verschijnt in 2026. Wij achtten het niet aannemelijk dat deze plannen in een keer tot volle tevredenheid van alle betrokken zullen zijn.

Juridisch onhoudbaar

Er zijn meerdere juridische bezwaren te voorzien. Bijvoorbeeld ten aanzien van het verleggen van het fietspad. In de nabijheid van de Zaanse Schans hebben we immers te maken met Natura 2000 gebied en de bijbehorende stikstofproblematiek. Het kan als zeer aannemelijk worden geacht dat o.a. tegen een eventuele verlegging van het fietspad juridisch bezwaar gemaakt zal worden. DZ stelde daarom schriftelijk meer dan 100 vragen aan de gemeente waaronder de volgende essentiële vraag en ontving het daar onderstaande antwoord;

Verschillende partijen op en rondom de Zaanse Schans zullen waarschijnlijk voornemens zijn om het voorgenomen besluit juridisch aan te vechten. Wat is de juridische analyse als het gaat om een te verwachte, jarenlange juridische strijd met verschillende partijen?

Er is hierop nog geen juridische analyse uitgevoerd. De raad bereidt een onttrekkingsbesluit voor op grond van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 Awb. Dat wil zeggen dat eerst een ontwerpbesluit ter inzage wordt gelegd, waartegen zienswijzen kunnen worden ingediend. Ook moet de raad het definitieve besluit mededelen aan Gedeputeerde Staten (artikel 9 lid 2 Wegenwet). Tegen het definitieve onttrekkingsbesluit staat beroep open en tegen de uitspraak van de rechtbank kan hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State hoger beroep worden ingesteld. Als er beroep en hoger beroep wordt ingesteld, betekent dit dat het besluit nog niet onherroepelijk is. De looptijd van het beroep en hoger beroep kan drie jaar of meer bedragen.

Kort gezegd, we hebben een plan en hopelijk is iedereen het daar mee eens anders hebben we een probleem. In een complex dossier zoals dat van de Zaanse Schans waarbij diverse partijen betrokken zijn die geregeld loodrecht tegenover elkaar staan is dit een potentieël uiterst kostbare aanname. Daarnaast betekent aantekenen van enige vorm van bezwaar dat de toch al zeer krap gekozen datum van 1 april 2026 uit zicht raakt en daarmee het fundament en de uitvoerbaarheid van het plan verdwijnt.

Conclusie:

Het moge inmiddels duidelijk zijn dat de plannen zoals deze nu voorliggen wat Democratisch Zaanstad betreft geen doorgang zullen vinden. Wij voorzien zeer grote juridische en financiële consequenties voor de gemeente Zaanstad en daarmee een nieuwe verkwisting van belastinggeld. Wij staan niet alleen in deze conclusie aangezien het gerenommeerde Stibbe Advocaten inmiddels ook ernstige zorgen heeft geuit in hun rapport over de voorgenomen plannen. Wat ons betreft dient er dan ook zorgvuldig naar alternatieven gekeken te worden zoals het onlangs door de ondernemers van de Zaanse Schans aangedragen plan “Integrale Toeristische Visie Zaanstad” of het alternatief “Partiële Onttrekking”.

Wat Democratisch Zaanstad betreft blijft de Zaanse Schans als iconische erfgoedlocatie dan ook behouden met zijn open karakter als levendige woon-werkbuurt zoals we die allemaal kennen.