Erfpachtschade kan in de miljoenen lopen

De belangenvereniging van erfpachters in Zaanstad roept de leden – zo’n 700 – op om op persoonlijke titel schade te claimen bij de gemeente. Volgens die organisatie loopt gemeente Zaanstad het risico een miljoenenrekening op de mat te krijgen.

Zaanstad heeft in 2007 de grondprijs aangepast voor huiseigenaren die op erfpachtgrond wonen en die grond willen kopen. Het waren vooral bewoners van Westerwatering die daar door getroffen werden. Na elf jaar procederen moet de Belangenvereniging Erfpacht Zaanstad (BEZ) de conclusie trekken dat het niet is gelukt om die prijsverhoging ongedaan te maken. Maar wel oordeelde het Gerechtshof Den Haag dat de manier waarop dat gebeurde, niet door de beugel kon. De vereniging roept de zevenhonderd leden nu op om allemaal zelfstandig een schadeclaim in te dienen.

De prijsaanpassing gebeurde in het grootste geheim. De gemeenteraad vergaderde er achter gesloten deuren over. Zelfs het onderwerp stond niet op de agenda vermeld. Pas nadat het besluit genomen was, werd bekend gemaakt wat er gaande was. Met die werkwijze probeerde het toenmalige gemeentebestuur een run op afkooptransacties volgens de oude regeling te voorkomen.

Grond kopen

Sinds 1995 kunnen erfpachters de grond onder hun huis kopen. Daarmee zijn zij voor altijd verlost van een jaarlijkse pacht of een eenmalige afkoop daarvan over een lange periode. Maar door inflatie, rente en andere factoren, leverde de gemeente bij verkoop steeds meer in op de reële waarde van die grond. Daarom is een prijsberekening ingevoerd die de marktwaarde volgt. Die methode heeft het Gerechtshof twee jaar geleden goedgekeurd.

Onrechtmatig

Maar daarbij maakte het hof wel de opmerking dat Zaanstad onrechtmatig heeft gehandeld door dit allemaal niet bekend te maken, en door geen overgangsregeling te bieden aan de mensen die op dat moment al een erfpachtcontract hadden. Volgens voorzitter Huub Fronen van BEZ is dat de laatste strohalm die de benadeelde huiseigenaren nog hebben. Door de prijsstijging niet aan te kondigen en door geen overgangsregeling te bieden, zijn de eigenaren benadeeld en kunnen zij hun schade claimen. Dat moet iedereen volgens de wet zelf doen en Fronen heeft daar zijn leden toe opgeroepen.

De rol van BEZ als gezamenlijke belangenbehartiger is daarmee uitgespeeld. Maar van opheffing wil Fronen nog niet weten. Voor de vereniging ziet hij nog een taak om bij die claims ondersteuning te bieden. De schade is aanzienlijk. Het kan zo zijn dat wie nu zijn erfpachtgrond koopt, daar vijftien keer zoveel voor betaalt dan in de oude regeling: Een ton in plaats van twintigduizend euro.

Eén bewoner is het schadetraject in april van dit jaar al ingegaan. Wethouder René Tuijn informeerde de raad daarover en schreef dat tot op heden niet is vastgesteld of er sprake is van schade en hoe groot die dan zou zijn. Zaanstad laat het daarom op een rechtszaak aankomen. Waarbij Tuijn waarschuwt dat die negatief kan uitpakken en de gemeente in dat geval waarschijnlijk met meer claims te maken krijgt.

Als het aan Fronen ligt, ziet de gemeente die claims de komende weken binnenkomen. Hij is ervan overtuigd dat er wel degelijk sprake is van schade en dat die ook aanzienlijk is. ,,Ik denk dat we in totaal over enkele tientallen miljoenen praten.’’ BEZ heeft weliswaar zevenhonderd leden, maar het aantal erfpachters dat met prijsverhoging te maken heeft gekregen is groter.
Het gerechtshof voorzag al veel eerder dat er een groot aantal schadeclaims zou kunnen komen. Daarom deden de rechters de suggestie dat beide partijen het eens worden over een compromis waarbij Zaanstad een korting van bijvoorbeeld 25 procent op de grondprijs geeft. 

De gemeente Zaanstad heeft dat voorstel van het gerechtshof niet aangeboden aan de erfpachters. In een reactie zegt de gemeente: ,,Het betreft een complexe materie waarbij diverse groepen erfpachters zijn betrokken. Wij menen dat een inhoudelijke discussie nog niet is gevoerd over de vraag of door de erfpachters schade is geleden als gevolg van het vastgestelde onrechtmatige handelen, en zo ja wat dan de hoogte van de schade is. De gemeente is van mening dat zo’n discussie nog gevoerd moet worden.’’ 

Bron: NHD

Erfpachters in Zaanstad kunnen meer informatie lezen op de website van de Belangenvereniging Erfpacht Zaanstad (BEZ)