Democratisch Zaanstad in gesprek met boeren

ZAANSTAD – Emma de Wit komt niet eens tot het jasje van de bewaker maar de demonstratie van boeren donderdag voor het stadhuis werd toch beschouwd als een risico. Wie geen pasje of een afspraak had, kwam er niet in.

Spannend

Nick de Wit wil graag boer worden. Nu helpt hij zijn vader en moeder soms met het verzorgen van de koeien, geiten en kippen. Verder speelt hij graag op de boerderij en vindt hij dat een veel leukere plek dan een straat met huizen. Gedemonstreerd heeft de 9-jarige nog nooit en hij vindt het spannend.

Vader Jan de Wit van de White Ranch in Assendelft begrijpt wel waarom zijn zoon boer wil worden. ,,Je werkt zeventig uur per week en toch ben je elke dag vrij. Boer zijn is geen baan, het is je bestaan.’’

Bedreigd

Jan voelt zich bedreigd in dat bestaan. Boeren worden momenteel over een kam geschoren. Of ze nou biologisch werken zoals hij, of een grootschalig bedrijf hebben. Niet dat hij er voorstander van is om die grote agrarische bedrijven wel stevig aan te pakken. ,,Het moet anders, dat weten de boeren echt wel. Maar we hebben ook al veel geïnvesteerd om uitstoot tegen te gaan. Dan kun je het niet maken om in sommige gebieden maatregelen op te leggen die er op neerkomen dat je als boer de zaak moet sluiten.’’

,,Tata Steel moet ook minder uitstoten maar mag dat met innovatie bereiken en heeft daar tot 2035 de tijd voor. Geef ons ook die stip op de horizon, dan komen we er wel uit.’’

Jelle Poel uit Assendelft houdt ook een spandoek vast. Hij is boerenzoon maar zijn oudere zus heeft het bedrijf van hun vader overgenomen. Jelle helpt soms en voelt zich toch een boer en ervaart ook de bedreiging van de stikstofmaatregelen. Maar ook die van verbrakking van de Polder Westzaan. Dat raakt de boeren uit Assendelft niet, maar Jelle begrijpt het onaangename gevoel dat boeren nu ineens de rekening krijgen voor milieuproblemen.

Overal omgekeerde vlaggen

De avond voor de ludieke actie bij het stadhuis werden al 260 vlaggen opgehangen langs grote wegen in Zaanstad. De Zaanse boeren hebben elkaar de laatste tijd in ’de appgroep, via de telefoon en over de sloot’ gevonden, zegt Jan de Wit. „We wilden in actie komen, zonder iemand in de weg te zitten.”

Uiteraard hingen de vlaggen ondersteboven: de omgekeerde driekleur is door de boeren geadopteerd als symbool voor ’land in nood’. De boerderijen in de Zaanstreek moeten tussen de 45 en 90 procent inleveren, zegt Jan. „Voor veel collega’s betekent dit dat in één keer zeventig procent van hun inkomen verdampt.”

De White Ranch zou 45 procent van de vijftig koeien en 45 procent van de 125 melkgeiten weg moeten doen, zegt hij. „Dat hakt erin.” Voor boerenfamilie Rutte uit Zaandam zijn de gevolgen nog groter: de biologisch-dynamische natuurboerderij moet met 95 procent reduceren, zegt Connie Rutte. „Terwijl we een extensief bedrijf zijn en precies zo boeren als de overheid wil. Als de huidige plannen doorgaan, is het voor ons einde verhaal.”