Bestuur en financiën

Waarom wij in de raadsvergadering tegen de Regionale Energie Strategie (RES) hebben gestemd.

Gepubliceerd

3 jaar geleden

31 mei 2021

Door

Jos Kerkhoven

Spreektekst Raadsvergadering 27 mei 2021 van Jos Kerkhoven Raadslid Democratisch Zaanstad:

De Regionale Energie Strategie (RES) heeft geen juridische binding, waardoor er op de RES geen bezwaar en beroep kan worden aangetekend.
Echter, ook in het proces van de RES heeft de burger geen of zeer weinig invloed gehad. De burger krijgt wel de lasten en niet de lusten!

Omdat DZ zich ernstig zorgen maakt over zowel het democratisch gehalte van het gehele proces van de RES tot nu toe als wel hetgeen ons nog te wachten staat, willen wij hier vanavond het volgende over zeggen:

Regionale Energie Strategie (RES) zet burgers met de rug tegen de muur

In de RES is dus onvoldoende tot geen aandacht voor de positie van de burgers. Zij worden geconfronteerd met oplopende kosten ten behoeve van de uitvoering van de energietransitie. Het voorgestelde RES proces zorgt er tevens voor dat de burgers met de rug tegen de muur worden gezet t.a.v. hun leefomgeving.

Maar het kan nog erger. In de beoogde wijzigingen van de Klimaatwet wordt een reeks instrumenten geïntroduceerd die het mogelijk maken het klimaatbeleid snel en flexibel bij te sturen. Doelstellingen worden daarbij aangescherpt en juridisch afdwingbaar. Daarmee wordt beoogd dat de Klimaatwet de wet is, die borgt dat Nederland een maximale inspanning gaat leveren om het -1,5°C doel te halen.

Opwekking hernieuwbare energie

In 2016 produceerden we 49.7 miljard m³ gas en importeerden we 35,5 miljard m³. O.a. uit Noorwegen en Rusland. De Russische import is de laatste vijf jaar verdubbeld. 38 miljard m³ voor eigen gebruik en 41 miljard m³ is voor export naar bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk, VK, België en Italië. De rol van Nederland is niet alleen goed voor onze economie; het is ook belangrijk voor de leveringszekerheid. Overigens kunnen wij in Nederland nog zo’n 30 jaar aardgas winnen. Waarschijnlijk voldoende voor de transitieperiode naar 2050.

Van het primaire energiegebruik was in 2020 slechts 7% hernieuwbaar opgewekt. Van die 7% was ook nog meer dan de helft afkomstig uit discutabele biomassa. Wat ook weinig bekend is dat we met 7,7 miljoen huishoudens samen nu slechts ca. 5% van ons totale energiegebruik in de vorm van elektriciteit gebruiken. Dus, als we alle elektriciteit bij huishoudens klimaatneutraal opwekken, blijft er nog 95% fossiele energie over. Grootschalige duurzame energie kunnen we bij lange na niet voldoende opwekken voor 2030 of 2050.

Zonne-energie is niet voldoende

Universiteit Wageningen heeft onderzoek naar de opbrengst van een zonneweide: “ Wat levert een Zonneweide per hectare (ha) op?” (Bron: https://edepot.wur.nl/336567). Op basis van dit onderzoek concludeerden ze dat op efficiënt ingedeelde zonneparken een vermogen van 0,5 MWp (megawattpiek) per hectare te realiseren is. Hiermee is onder ideale omstandigheden 1.000 kWh (kilowattuur) per KWp (kilowattpiek) per jaar aan stroom op te wekken. Dat is een stroomopbrengst van 500 MWh per ha, ongeveer het verbruik van 150 huishoudens. Waarom zonneakkers bij lange na niet voldoende energie leveren is daarmee duidelijk. Een zonnepark van 100 ha levert per jaar niet meer dan 100 x 500 MWh = 50.000 MWh per jaar. Dat lijkt veel, maar energetisch stelt het weinig voor. Het komt neer op 32 draaiuren van de Eemshaven centrale.

Windenergie met 79% back-up van gascentrales

Van meerdere kanten wordt beweerd dat windenergie – vooral elektriciteit uit wind op zee – binnenkort goedkoper zou worden dan elektriciteit uit fossiel- of kernenergie. En dat ook nog zonder subsidie.

Maar windturbines produceren namelijk alleen elektriciteit als het voldoende waait en hebben dan voorrang op het net. Volgens ervaringscijfers hebben windmolens op land slechts een productiecapaciteit van 21%. Gedurende de overige 79% is er back-up nodig van vooral gascentrales.

Een gascentrale kan daarentegen wel continu elektriciteit leveren; ook als het niet waait. Die centrale kan bovendien bij- en afregelen naarmate de vraag naar elektriciteit bij de gebruikers varieert. Dat doet die windmolen niet, die levert evenals een zonnepark, aanbod gestuurde elektriciteit. De centrales moeten daarbij de fluctuaties van de elektriciteit snel compenseren en daardoor moeten ze continu stand-by staan. De wind kan namelijk plotseling wegvallen of overgaan in harde storm, waardoor de windturbines plotseling stilgezet moeten worden. Dat regelen en stand-by staan is de reden dat zo’n centrale veel minder efficiënt draait met veel lager rendement (circa 20% in plaats van 50-60% bij volle belasting) en dat brengt voor die centrales veel extra kosten met zich mee. Die kosten moeten natuurlijk wel worden opgebracht en zitten daarom versleuteld in de elektriciteitsprijs voor de burger.

In 2050 blijven gascentrales nog steeds voor 50% verantwoordelijk voor de totale energiebehoefte.

Het regeringsbeleid is dat voor de toekomstige elektriciteitsvoorziening alle conventionele centrales, behalve de gascentrales, zullen worden gesloten. In 2030 al zijn de belangrijkste energiebronnen dus aardgas, duurzame energie en import, waarbij de import ook duurzaam moet zijn. Volgens de onderzoekers van de RUG zal het aandeel duurzame energie in het volledig elektrisch scenario beneden de 40% blijven vanwege grote elektriciteitsvraag. In dit scenario zijn gascentrales voor ongeveer 50% verantwoordelijk voor de totale energiebehoefte in 2050.

Volgens de onderzoekers is in feite daarvoor in 2050 een capaciteit van ongeveer 25 GW (gigawatt) aan gascentrales nodig, een verdrievoudiging vergeleken met de huidige geïnstalleerde capaciteit van 9 GW. Dat betekent dat de totale gasvraag voor de binnenlandse markt in 2050 ongeveer op hetzelfde niveau blijft als de huidige gasconsumptie, namelijk 30-35 miljard m³!

In deze studie wordt daarbij ook geconcludeerd dat de CO²-reductie voor het gasloos maken van woningen in 2050, slechts 20% is van de huidige emissie in plaats van een reductie van 95 -100%. Het is volstrekt onbetaalbaar en de benodigde duurzame energie is bij lange na niet voldoende aanwezig. Zelfs niet in 2050! Het wrange daarbij is dat het aardgasgebruik op hetzelfde huidige niveau zal blijven, maar dan omgezet in elektriciteit en tegen zeer hoge kosten voor de burger.

Kosten energietransitie in rekening gebracht bij de inwoners

Een belangrijke negatieve eigenschap is namelijk dat hernieuwbare energie uit zon en wind aanbod gestuurd is. Daarbij zal er altijd een gelijke hoeveelheid fossiel energievermogen als back-up klaar moeten staan om aan de vraag te voldoen tijdens windstille dagen en wanneer de zon niet of niet voldoende schijnt. Echter, deze noodzakelijk back-up betekent wel ook CO2 uitstoot.

Overigens bestaat de energienota anno 2021 voor 61% uit belastingen, 29% uit daadwerkelijk verbruik gas/elektriciteit en voor 10% uit netwerkkosten. De energietransitie, die niets bijdraagt aan de energiebehoefte, wordt rücksichtslos in rekening gebracht bij de inwoners door de overheid.

Helaas lezen we: ”In de RES regio’s spelen kerncentrales geen rol, omdat ze – onder meer vanwege de zeer complexe realisatieprocedures – niet voor 2030 gerealiseerd kunnen worden en omdat niet de regio, maar de rijksoverheid hierover gaat.

Democratisch Zaanstad vindt dat kernenergie en de nieuwe ‘brandstof’ thorium als groene vervanger van uranium een kans verdienen als een goed alternatief.

Tot slot voorzitter,

Overheid moet belangen van ‘alle’ burgers meenemen

Daar waar de burger een bouwvergunning tegen kan houden vanwege het broeden van een ijsvogel, staat de burger buitenspel als het gaat om een energiestrategie voor de komende 30 jaar met enorme landschappelijke gevolgen en gigantische financiële consequenties. De belangen van de burger zijn niet voldoende meegenomen, dit in tegenstelling tot partners met zakelijke, bestuurlijke en subsidie belangen.

En als we luisteren naar Zaanse activisten bij de inspraak dat we vooral moeten luisteren naar wetenschappers tja… dat hebben wij gedaan. Maar klaarblijkelijk zijn dit andere personen dan waar de Zaanse activisten mee praten. Die beweren o.a. dat over dertig jaar de waddeneilanden zijn verdwenen en Amersfoort aan zee ligt door de stijging van de zeespiegel.

Voorzitter, het zal u niet verbazen dat wij tegen dit raadsvoorstel zullen stemmen.

Gerelateerde onderwerpen:Biomassa Headline

Fractievoorzitter Juliëtte Rot naar rechtbank.

Mis deze niet

DZ trekt aan de bel over sloop Westzijde

Advertentie

Werelds lokaal nieuws

Het laatste nieuws. Zie meer. Doe meer.

Mis niets

Mis niets, altijd en overal op de hoogte

Gratis

Gratis en geen gedoe, jij bepaalt

Hou me op de hoogte!

Bestuur en financiën

Rechtspositie onder druk bij digitale hoorzittingen?

Stop met digitale hoorzittingen

Gepubliceerd

1 maand geleden

18 maart 2024

Door

Jos Kerkhoven

Tijdens corona heeft Zaanstad besloten om hoorzittingen online te organiseren. Deze digitale hoorzittingen vinden nog steeds regelmatig online plaats ondanks dat corona al twee jaar achter ons ligt. Juliëtte Rot van Democratisch Zaanstad (DZ) wil eigenlijk dat Zaanstad daarmee stopt.*

Veel inwoners en ondernemers ervaren een aanzienlijke drempel om deel te nemen aan zulke digitale zittingen volgens DZ. Dit geldt vooral voor mensen die minder vertrouwd zijn met de digitale wereld. Daardoor worden ze belemmerd in het indienen van hun klachten aldus Juliëtte Rot.

Rot stelt dat Democratisch Zaanstad ‘bedenkingen’ bij digitale hoorzittingen en stelt daarover vragen aan het college van B&W.

Rot wil weten welke criteria worden gehanteerd om te bepalen of een hoorzitting digitaal of fysiek plaatsvindt en of aan belanghebbenden wordt gevraagd of ze het eens zijn met een digitale hoorzitting? Ook wil ze weten van het college wat de voor- en nadelen van fysieke versus digitale hoorzittingen zijn. DZ wil ook weten hoeveel digitale en fysieke hoorzittingen er per jaar zijn en of er wel eens hoorzittingen worden omgezet van de ene naar de andere vorm.

* DZ vraagt niet letterlijk om te stoppen, maar uit de vragen is op te maken dat de bezwaren zwaarwegend zijn: het wordt als een drempel ervaren, DZ heeft ‘bedenkingen’ en het heeft mogelijk een negatieve invloed op participatie. Dus wij hebben er ‘DZ: stop met digitale hoorzittingen’ van gemaakt, want we denken dat ze dat bedoelen.

Bron: De Orkaan

Hier de vragen van Juliëtte Rot gestuurd op 15 maart j.l.:

Geachte raadsgriffie,

Sinds ‘Corona’ kent de gemeente Zaanstad het fenomeen van digitale hoorzittingen. Het is ons opgevallen dat deze digitale hoorzittingen nog steeds veelvuldig gehouden worden, terwijl onze inwoners en ondernemers veelvuldig aangeven dit als drempel te ervaren.

Tegelijkertijd hebben wij als Democratisch Zaanstad daar ook zo onze bedenkingen bij, bijvoorbeeld als het gaat om de toegankelijkheid voor onze inwoners en ondernemers die niet altijd goed bekend zijn met de digitale wereld, hetgeen rechtstreeks invloed heeft op participatie, belangenafweging, dienstverlening en maatwerk.

In dat kader hebben wij in ieder geval op dit moment de navolgende technische vragen:

1. Wat zijn de criteria die leiden tot de beslissing om een hoorzitting digitaal of fysiek plaats te laten vinden?

2. Wordt in alle gevallen aan belanghebbenden gevraagd of zij wel of niet akkoord gaan met het houden van een digitale hoorzitting?

3. In hoeveel van het totaal aantal hoorzittingen op jaarbasis, wordt overgegaan tot het houden van digitale hoorzittingen en in hoeveel gevallen wordt overgegaan tot het houden van fysieke hoorzittingen op het totaal aantal hoorzittingen op jaarbasis?

4. In hoeveel bezwaarzaken op jaarbasis wordt overgegaan op het houden van een hoorzitting (beantwoording graag uitgesplitst naar digitaal en fysiek)?

5. Welke voor -en nadelen zijn er te definiëren tussen een fysieke versus een digitale hoorzitting en met welke argumentatie c.q. onderbouwing?

6. In hoeveel gevallen is er besloten een digitale hoorzitting om te zetten naar een fysieke en met welke argumentatie c.q. onderbouwing?

7. Hoe verhoudt zich de toepassing van de ‘informele methode (bellen met belanghebbenden)’ tot het aantal bezwaarzaken dat daadwerkelijk de externe hoor -en adviescommissie bereikt?

8. Hoe verhoudt zich de toepassing van de ‘informele methode’ tot het aantal bezwaarzaken dat de externe hoor -en adviescommissie bereikt als digitale hoorzitting?

9. Hoe verhoudt zich de toepassing van de ‘informele methode’ tot het aantal bezwaarzaken dat de externe hoor -en adviescommissie bereikt als fysieke hoorzitting?

10. Op welke wijze wordt bepaald welke leden van de externe hoor -en adviescommissie deelnemen in een digitale hoorzitting?

11. Op welke wijze wordt bepaald welke leden van de externe hoor -en adviescommissie deelnemen in een fysieke hoorzitting?

12. Op welke wijze wordt bepaald dat de externe hoor -en adviescommissie, advies uit dient te brengen in een bezwaarzaak en op welke wijze wordt bepaald dat de ambtelijke hoorcommissie een advies uit dient te brengen?

13. Op welke wijze wordt bepaald welke leden van ambtelijke hoorcommissie deelnemen in een hoorzitting?

14. Op welke wijze wordt bepaald welke leden van ambtelijke hoorcommissie deelnemen in een digitale hoorzitting en op welke wijze wordt bepaald welke leden van de ambtelijke hoorcommissie deelnemen in een fysieke hoorzitting?

Alvast veel dank voor de beantwoording van onze vragen.

Met vriendelijke groet,

Juliëtte Esmée Rot

Fractievoorzitter Democratisch Zaanstad

Verder lezen

Bestuur en financiën

Bewuste keuze van het college om een niet sluitende begroting aan te bieden

Dit college schuift de rekening door naar bewoners

Gepubliceerd

6 maanden geleden

22 oktober 2023

Door

Jos Kerkhoven

Algemene beschouwingen zijn vergaderingen van de gemeenteraad die worden gehouden om te discussiëren over de plannen die de gemeente voor de komende periode heeft gepresenteerd. De Algemene financiële beschouwingen (AFB) zijn een belangrijk onderdeel van de begrotingsbehandeling. Onze algemene beschouwingen uitgesproken door Fractievoorzitter Juliëtte Rot:

Voorzitter,

Voor ons ligt een niet-sluitende begroting 2024-2027, een unicum in negatieve zin en het verbaast ons dat een VVD-wethouder dit voorstel verdedigbaar acht. Bij de Kadernota hebben wij al aangegeven moeite te hebben met het vooruitzicht van een niet-sluitende begroting, maar wij hebben extra moeite met het feit dat dit ook nog eens een bewuste keuze is van het college. In dat geval hadden wij op z’n minst twee scenario’s verwacht om uit te kunnen kiezen als scenario’s, waarvan één een wel sluitende begroting zou zijn geweest.

Verweet Democratisch Zaanstad uw college bij de Kadernota dat zij geen keuzes durfde te maken ten aanzien van maatregelen om Zaanstad structureel financieel gezond te krijgen, dan voegen wij er bij deze aan toe dat wij van mening zijn dat uw college niet in control is. U verschuilt zich achter decentralisaties die vergezeld zijn van te weinig financiële middelen, achter andere gemeenten die ook de begroting niet rond krijgen. Daarbij vergeet u te melden dat deze gemeenten vaak een serieus weerstandsvermogen dan wel grondposities hebben en beweert uw college dat u enkel kunt kiezen tussen een niet-sluitende begroting of de belastingen verhogen.

Den Haag moet onze financiële problemen oplossen, zegt u. Onze inwoners en ondernemers mogen volgens Democratisch Zaanstad vertrouwen op een lokaal bestuur dat in staat is om ook de leiding te nemen als dat moeilijk is en niet vervalt in een afwachtende houding als het gaat om de uitkomst van de lobby naar Den Haag of het afwentelen van de rekening op de gemeenschap door de belastingen te verhogen.

Deze voorbeelden hebben bij ons geleid tot de waarneming dat u geen echte keuzes durft te maken, zeker waar het gaat om het snijden in de eigen gemeentelijke ambities en daardoor niet in control bent.

Democratisch Zaanstad is van mening dat de gemeente op dit moment juist wel zou moeten snijden in de eigen ambities en niet de rekening moet presenteren aan de stad. Beter nu serieuze maatregelen nemen om de financiële positie te verbeteren, waar wij zelf over gaan, dan straks onder verscherpt toezicht geplaatst te worden en gedwongen te worden. Want het blijft niet goed gaan. Bovendien heeft nu snijden in de ambities als voordeel dat indien er toch geld vanuit het Rijk beschikbaar wordt gesteld, meteen ook serieuze investeringen gedaan kunnen worden, zoals het terugdringen van de wachttijden in het sociaal domein.

In het jaar 2006 moest Zaanstad €62 miljoen bezuinigen, in 2013, €68 miljoen en met succes. Deze gemeente heeft sinds haar samenvoeging tot Zaanstad, altijd financiële problemen gekend, op enkele korte periodes na. Dan moet de opgave die hier aan de orde is ook ruimschoots te volbrengen zijn, als uw college deze doelstelling ook daadwerkelijk heeft. Democratisch Zaanstad zou graag het tomeloze ambitieniveau van dit college op het gebied van bijvoorbeeld bouwprojecten, juist willen zien daar waar het gaat om het op orde brengen van het gemeentelijk huishoudboekje. Niet meer lenen, maar minder uitgeven.

Als voorbeelden noemen wij:

– Zaken die niet behoren tot de kerntaken van een lokale overheid, niet meer doen. Zoals bijvoorbeeld financieel participeren in een commercieel bedrijf als Textiles 2 Textiles en projectontwikkelaartje spelen middels de aankoop van de IKEA-kavel. Dat laatste niet doen had een aanzienlijke bedrage kunnen leveren aan het dichten van het gat in de meerjarenbegroting en daarbij invulling gegeven aan de ‘denklijn’ om geen, op voorhand, niet-sluitende businesscases meer aan te gaan, waar wij helemaal achter staan;

– Feesten en partijen als 50 jaar Zaanstad en Roze Zaterdag, in verhouding tot de totale begroting, relatief beperkte bedragen maar samen toch goed voor bijna €1,7 miljoen kunnen wat ons betreft ook met een kleiner budget doorgang vinden. Wellicht is het ook verstandig om niet meer in te schrijven op projecten die georganiseerd moeten worden, terwijl de gemeente feitelijk de financiële middelen niet heeft. Of vindt de gemeente het goed dat iemand in de bijstand geld uit blijft geven wat er niet is?

Democratisch Zaanstad denkt graag mee over de mogelijkheden die er zijn om te bezuinigen. In onze ogen getuigt dit van realiteitszin, het besef dat niet alleen onze inwoners en ondernemers moeite kunnen hebben met het hoofd boven water te houden in financiële zin, maar ook de lokale overheid en dat zij zichzelf daarbij niet spaart als het gaat om het maken van moeilijke keuzes.

zie ook:

Begroting bevat volgens Rekenkamer aantal valkuilen.
Goede raad voor raadsleden: vraag hierover door.

Rekenkamer benieuwd naar gebruik algoritmen in Zaanstad
Gemeente heeft er geen geregistreerd en laat er ook niet veel over los.

Democratisch Zaanstad stelt de volgende technische vragen n.a.v. brief van de Rekenkamer Zaanstad met als titel ‘Monitor informatie Zaanse financiën – observaties bij Begroting 2024 tav gemeenteraad’.

2023-10-26 Technische vragen n.a.v. brief van de Rekenkamer Zaanstad met als titel ‘Monitor informatie Zaanse financiën – observaties bij Begroting 2024 tav gemeenteraad’.Downloaden

Verder lezen

Grondbeleid

Ikea kavel Zaanstad, DZ stemt tegen aankoop!

Prijs Ikea-kavel geheim, maar een koopje, van € 13,5 miljoen inmiddels openbaar, lijkt het niet en dit is niet in het voordeel van de Zaanse belastingbetaler uitgevallen.

Gepubliceerd

7 maanden geleden

22 september 2023

Door

Jos Kerkhoven

Met uitzondering van de PVV en Democratisch Zaanstad is de gemeenteraad gisteren akkoord gegaan met de aankoop van de Ikea kavel door de gemeente. Hoeveel geld Zaanstad daarvoor op tafel legt is geheim, maar een koopje lijkt het niet te zijn. Inmiddels openbaar laat de Orkaan weten dat de gemeente € 13,5 miljoen (incl. btw) gaat neerleggen.

Peter van Haasen sprak van ‘een astronomisch bedrag’, maar de PVV-fractievoorzitter schuwt grote woorden doorgaans niet en in hoeverre het hier inderdaad om een ‘extreem’ dure aankoop gaat is dus lastig in te schatten. Uit zijn opmerkingen bleek wel dat er tijdelijke woningen gaan komen op Zuiderhout. Uit hetzelfde bericht van de Orkaan kan opgemaakt worden dat het om 400 tijdelijke container-woningen gaat, maar zeker is dat niet.

Volgens Van Haasens collega Juliëtte Rot van DZ is het college er niet in geslaagd om voor haar plannen met het terrein een sluitende business case in elkaar te sleutelen en daarom stemde haar partij tegen de aankoop. De onderhandelingen van de gemeente met de Zweedse meubelgigant zijn volgens haar ‘niet in het voordeel van de Zaanse belastingbetaler uitgevallen’.

Bron: Zaanstad.nieuws.nl